Хӗрлӗ Чутайра пурӑнакан 46 ҫулти арҫын каллех решетке хыҫне кайӗ. Хальхинче суд ӑна уйрӑм режимлӑ колоние 13 ҫул та 6 уйӑхлӑха ӑсатма йышӑннӑ. Вӗсенчен 4 ҫулне вӑл тӗрмере ирттерӗ.
Суд тата следстви палӑртнӑ тӑрӑх, кӑҫал утӑ уйӑхӗн 13-мӗшӗнче вӑл ӳсӗр пулнӑ, 38 ҫулти ентешне тапӑннӑ, пичӗ ҫине газ баллонӗпе сирпӗтнӗ, унтан хӗненӗ.
Ҫурла уйӑхӗн 22-мӗшӗнче каҫхине ҫак арҫын 44-ри ентешӗпе хирӗҫсе кайнӑ та ӑна ҫӗҫӗпе чикнӗ. Лешӗ сурансене пула ҫавӑнтах вилнӗ.
Палӑртмалла: ҫак арҫын 1997 тата 2005 ҫулсенче ҫынна вӗлернӗшӗн айӑпланнӑ. Йӗплӗ пралук леш енче вӑл 25 ҫул ытла ирттернӗ. Унтан вӑл кӑҫал кӑрлач уйӑхӗнче тухнӑ.
Ҫитес ҫул Чӑваш автономийӗ йӗркеленнӗренпе 100 ҫул ҫитнине Хӗрлӗ Чутайра та уявлӗҫ. Ҫавна май район центрне илем, хӑтлӑх кӗртӗҫ.
Район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Александр Башкиров пӗлтернӗ тӑрӑх, уяв лапамӗнче фонтан вырнаҫтарӗҫ. Вӑл Шупашкарти Кадет паркӗнчи евӗрех пулӗ.
Подряд организацийӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, фонтана кирек мӗнле калӑпӑшлӑ тума, кӗвӗ тата ҫутӑ композицийӗсем вырнаҫтарма пулать.
Палӑртмалла: Шупашкарти Кадет паркне «Хулана хӑтлӑх кӗртесси» программӑпа килӗшӳллӗн тунӑ. Ӗҫе 75 миллион тенкӗпе пурнӑҫланӑ.
Чӑваш Енре республика шайӗнче иртнӗ «Ҫулталӑкри ҫемье» конкурса пӗтӗмлетнӗ. Кӑҫал чи маттуррисем Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан Шишовсем пулнӑ. Вӗсем 7 ачана воспитани параҫҫӗ, мӑшӑр пӗрле 16 ҫул пурӑнать.
«Социаллӑ яваплӑ ҫемье» номинацире Хӗрлӗ Чутайри Барышниковсем мала тухнӑ. Мӑшӑр 5 ача ӳстерет, вӗсенчен 4-шӗ – опекӑна илнисем.
Елчӗк районӗнчи Ҫуткӳль ялӗнчи Лакачовсем «Спортпа туслӑ ҫемье» номинацире ҫӗнтернӗ. Пӑрачкаври Гуцаевсем чи туслӑ ҫемье ятне тивӗҫнӗ. Элӗк районӗнчи Мӑн Куканарти Семеновсем «Пултаруллӑ ҫемье» номинацире мала тухнӑ. Вӗсем воспитани паракан 7 ачаран 2-шӗ – опекӑна илнисем. Ҫӗрпӳри Кузьминсем ӗҫченлӗхӗпе палӑрнӑ.
Ҫӗнтерӳҫӗсем Раҫҫей шайӗнчи конкурса хутшӑнӗҫ.
Кӗҫех, чӳкӗн 17-мӗшӗнче, республикӑра Пӗтӗм тӗнчери опера фестивалӗ уҫӑлӗ. Вӑл кӑҫалхипе 29-мӗш хут йӗркеленет.
Чӳкӗн 17-мӗшӗнче «Царская невеста» оперӑн премьери пулӗ. Ӑна РФ Культура министерствин гранчӗ пулӑшнипе лартаҫҫӗ. Ку оперӑна чӳкӗн 9-мӗшӗнче те курма май пулӗ.
Чӳкӗн 23-мӗшӗнче сцена ҫине «Борис Годунов» опера тухӗ. Чӳкӗн 26-мӗшӗнче Раҫҫей халӑх артистне Дмитрий Хворовстовские халалланӑ концерт пулӗ.
Чӳкӗн 28-мӗшӗнче П.Чайковскин «Пиковая дама» оперине лартӗҫ. Тепӗр кун «Тенора Южной Африки» эксклюзивлӑ концерт пулӗ. Унта ятарласа Кӑнтӑр Африка Республикинчи тата Лесотӑри солистсене чӗннӗ.
Раштавӑн 1-мӗшӗнче – гала-концерт. Кӑҫал фестивальте ҫӗнӗлӗх те пулӗ: концертсене Вӑрнарта, Муркашра, Патӑрьелте, Хӗрлӗ Чутайра та йӗркелӗҫ.
Калуга облаҫӗнче «Хлеб, ты — мир» (чӑв. Ҫӑкӑр, эсӗ — тӗнче) пӗтӗм тӗнчери форум ӗҫлеме тытӑннӑ. Унта «Лучший хлеб России — 2019» (чӑв. Раҫҫейри чи лайӑх ҫӑкӑр — 2019) Раҫҫейри конкурс ҫӗнтерӳҫисене чысланӑ.
Конкурса кӑҫал ҫӗршывӑн 27 регионӗнчи 68 предприяти 280 тӗрлӗ ҫӑкӑр тӑратнӑ. Ҫӑкӑр пахалӑхне апат-ҫимӗҫ аслӑ шкулӗсен профессорӗсем, экспертсемпе технологсем, Раҫҫейри ҫӑкӑр пӗҫерекенсен пӗрлешӗвӗн пайташӗсем пахаланӑ.
Раҫҫейӗн чи лайӑх ҫӑкӑрне ҫичӗ номинацире хакланӑ. Пӗрремӗш степеньлӗ кубока «Сундырь — Хлеб» (чӑв. Сӗнтӗр — Ҫӑкӑр) тата «Красноармейский хлебокомбинат» (чӑв. Красноармейскинчи ҫӑкӑр комбиначӗ) предприятисем тивӗҫнӗ.
Финалист кубокне Чӑваш Енрен «Пряник Цивильского райпо» (чӑв. Ҫӗрпӳ райповӗн пӗремӗкӗ), «Хлебокомбинат Марпосадский» (чӑв. Сӗнтӗрвӑрринчи ҫӑкӑр комбиначӗ), «Моргауши — Хлеб» (чӑв. Муркаш — Ҫӑкӑр), «Четайское» (чӑв. Чутайӑн) тулли мар яваплӑ обществӑсене те панӑ.
Чӑваш Енре цифра телекуравӗ сӳнме пултарать. «Ӗҫлеттерсе ячӗҫ кӑна-ҫке, мӗн амакӗ тата?» — тесе тӗлӗнме кирлӗ мар.
Республикӑн Цифра аталанӑвӗн, информаци политикин тата массӑллӑ коммуникацисен министерствинче ӗнентернӗ тӑрӑх, цифра телекуравӗ тикӗс те паха ӗҫлетӗр тесен ӑна вӑхӑтра тӗрӗслемелле. Ҫавна май Раҫҫейӗн телекуравӗпе радиовещани сечӗн Чӑваш Енри филиалӗн специалисчӗсем радиотелекурав станцийӗсенче профилактика ӗҫӗсем туса ирттерӗҫ. Ҫавна вӗсем ҫу уйӑхӗн 27-31-мӗшӗсенче пурнӑҫлама палӑртаҫҫӗ.
Профилактика ӗҫне Хӗрлӗ Чутайӗнче, Шупашкар районӗнчи Ишлейӗнче, Патӑрьел районӗнчи Ыхраҫырминчи тата Чӑпкасри, ҫавӑн пекех Етӗрне районӗнчи станцисенче ирттерме палӑртнӑ.
Ишлейре ҫу уйӑхӗн 27-мӗшӗнче 10 сехетрен пуҫласа 16-ччен профилактика енӗпе тимлӗҫ, Чӑпкасра — ҫу уйӑхӗн 28-мӗшӗнче 12-рен 18 сехетчен, Ыхраҫырминче — ҫу уйӑхӗн 29-мӗшӗнче 9-тан 15 сехетчен, Етӗрне районӗнче — ҫу уйӑхӗн 30-мӗшӗнче 12-рен 18 сехетчен, Хӗрлӗ Чутайӗнче — ҫу уйӑхӗн 31-мӗшӗнче 9-тан 15 сехетчен.
Профилактика вӑхӑтӗнче телекурав сигналӗ вӑхӑтлӑха сӳнме пултарӗ. Ӗҫе вӗҫлесен вӑл йӗркеленсе кайӗ.
Ҫӳп-ҫап тиесе тухнӑшӑн укҫа тӳлеме чӑрмавлӑччӗ: комисси те илетчӗҫ. Халӗ Чӑваш Енре кашни районта ку тӳлеве йышӑнмалли пунктсем уҫӑлнӑ. Вӗсенчен комисси илмеҫҫӗ. Офиссем ҫак адрессмпе вырнаҫнӑ:
Шупашкар, Мускав проспекчӗ 19-мӗш ҫурт, 11-мӗш корпус;
Ҫӗнӗ Шупашкар, Винокуров урамӗ, 10-мӗш ҫурт;
Улатӑр, Комсомол урамӗ, 17-мӗш ҫурт;
Элӗк, Совет урамӗ, 25-мӗш «А» ҫурт;
Патӑрьел, Ленин проспекчӗ, 16-мӗш ҫурт;
Вӑрнар, Чукунҫул урамӗ, 20-мӗш ҫурт;
Йӗпреҫ, Кооператив урамӗ, 5-мӗш ҫурт;
Канаш, Пушкин урамӗ, 14-мӗш ҫурт;
Куславкка, Ленин урамӗ, 55-мӗш ҫурт;
Комсомольски, Куйбышев урамӗ, 15-мӗш ҫурт;
Красноармейски, Ленин урамӗ, 26\1-мӗш ҫурт;
Хӗрлӗ Чутай, Ҫӗнтерӳ лапамӗ, 9-мӗш ҫурт;
Сӗнтӗрвӑрри, Июль урамӗ, 27-мӗш ҫурт;
Муркаш, Гагарин урамӗ, 2-мӗш ҫурт;
Пӑрачкав, Колхоз урамӗ, 11-мӗш ҫурт;
Вӑрмар, Ленин урамӗ, 6-мӗш «А» ҫурт;
Ҫӗрпӳ, Куйбышев урамӗ, 41-мӗш ҫурт;
Шӑмӑршӑ, Карл Маркс урамӗ, 54-мӗш «А» ҫурт;
Ҫӗмӗрле, Октябрь урамӗ, 25-мӗш ҫурт;
Етӗрне, Октябрь: 50 ҫул урамӗ, 71-мӗш «А» ҫурт;
Елчӗк, Иванов урамӗ, 9-мӗш ҫурт;
Тӑвай, Ленин проспекчӗ, 40-мӗш ҫурт.
Чӑваш Енри районсенче урамри спорт лапамӗсем пулӗҫ. Кӑҫал вӗсене тӑхӑр районта йӗркелеме палӑртнӑ.
Чӑваш Енӗн Спорт министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, асӑннӑ лапамсене ГТО (чӑв. Ӗҫпе хӳтӗлеве хатӗр) комплексӑн нормативӗ валли хатӗрленме тӑвасшӑн. Ҫавсене «Спорт – норма жизни» (чӑв. Спорт — пурнӑҫ йӗрки) проектпа килӗшӳллӗн уҫӗҫ.
Спорт лапамӗсене Йӗпреҫ, Комсомольски, Красноармейски, Хӗрлӗ Чутай, Пӑрачкав, Шупашкар, Елчӗк, Тӑвай районӗсенче йӗркелесшӗн.
Тепӗр икӗ ҫулта яллӑ тата тепӗр сакӑр районта йӗркелесшӗн.
Укҫа-тенке илсен, спорт лапамӗсене кӑҫал тума федераци хыснинчен Чӑваш Ене 26,4 миллион тенкӗ укҫа килмелле. Регионти бюджетран тӑкакӑн 1 проценчӗ чухлӗ — 267,4 пин тенкӗ — уйӑрмалла.
Ҫак канмалли кунсенче Чӑваш Енре сакӑр пушар алхаснӑ. Вӗенчен пӗринче, Вӑрмар районӗнчи Арапуҫӗнче, икӗ арҫын вилнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Усал инкексем ытти тӑрӑхра та пулнӑ. Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Ишеккассинче 74-ри пенсионер вилнӗ.
Шупашкарти Иван Яковлев проспектенчи 4-мӗш ҫуртӑн 3-мӗш корпусӗнче вара бар ҫунма тапраннӑ. Вӑл виҫӗ хутлӑ ҫуртӑн иккӗмӗшпе виҫҫӗмӗш хучӗсенче вырнаҫнӑ. Инкек вырӑнне ҫывӑхри ҫул-йӗр инспекторӗсем те пырса ҫитнӗ. Инкек вӑхӑтӗнче унта 30 ҫынна яхӑн пулнӑ. Ҫул-йӗр инспекторӗсем ҫынсене тата унта ӗҫленисене киле автотранспортпа кайма пулӑшнӑ, мӗншӗн тесен вӗсем ӑшӑ тумтирсӗрех урама тухнӑ. Кун пирки Чӑваш Енӗн Шалти ӗссен министерствин пресс-служби пӗлтернӗ.
Аваллӑха упраса — малашлӑха ӗненсе. Чӑвашлӑх Чутайра упранать!
Мӑн Этмен тӑрӑхӗнчи халӑх Чӑваш наци конгресӗн культура комитечӗ пуҫарнӑ «Аваллӑха упраса — малашлӑха ӗненсе» проект малалла ӑнӑҫлӑ ӗҫленине хӑй куҫӗпе хӑй курса ӗненчӗ.
Пуш уйӑхӗн пӗрремӗш кунӗнче конгресс хастарӗсемпе пӗрле шкулти вӗренекенсемпе вӗрентекенсем, ачасен ашшӗ-амӑшӗ, ял халӑхӗ, культура ӗҫченӗсем ку проектпа килӗшӳллӗн пысӑк мероприяти йӗркелерӗҫ.
Ку пӗтӗм Чутай тӑрӑхӗшӗн анлӑ та пӗлтерӗшлӗ чӑвашлӑх уявӗ пулса тӑчӗ!
Ирхине шӑп та лӑп палӑртнӑ вӑхӑтра Шупашкартан Мӑн Этмен шкулне ЧНКан сумлӑ делегацийӗ килсе ҫитрӗ. Конгресс вице-президенчӗ, ӗҫ тӑвакан комитет председателӗ Анатолий Ухтияров, «Чӑваш хӗрарӑмӗ», культура комитечӗсен председателӗсем Юлия Мареева, Вера Архипова. Вӗсемпе пӗрле Чутай тӑрӑхне комитетсен хастарӗсем, ЧНК ҫумӗнчи ал-ӗҫ ӑстисен ассоциацийӗн членӗсем килчӗҫ.
Шкул кӑна мар, пӗтӗм ял халӑхӗ чӑваш культурин уявне тӗплӗн хатӗрленчӗ.
Шупашкартан килнӗ делегацине ҫӑкӑр-тӑварпа, юрӑ-ташӑпа кӗтсе илтӗмӗр.
-9.7 °C